حقایق جالب درباره دوزیستان - مجله پیکورو

سه نوع اصلی دارند

دوزیستان به سه خانواده اصلی تقسیم می شوند: قورباغه ها و وزغ ها، سمندر ها و یک دسته بی مهرگان عجیب و کرم مانند به نام سیسیلیان ها. در حال حاضر حدود 6000 گونه قورباغه و وزغ در دنیا وجود دارد، اما تنها یک دهم این تعداد سمندر و تعداد کمتری سیسیلیان وجود دارد.

بیشترشان دچار دگردیسی می شوند

دوزیستان از نظر موقعیت تکاملی بین ماهی های کاملا آبزی و مهره داران کاملا خشکی زی قرار می گیرند. بیشتر دوزیستان از تخم هایی بیرون می آیند که در آب گذاشته شده و مدت کوتاهی کاملا آبزی هستند و با آبشش های خارجی خود تنفس می نمایند. سپس این لارو ها دچار دگردیسی می شوند و در این مرحله دم و آبشش هایشان را از دست می دهند و به شش و پاهای تنومند مجهز می شوند. آن ها در این مرحله می توانند زندگی روی خشکی را شروع نمایند. دگردیسی بیشتر در قورباغه ها و وزغ ها اتفاق می افتد، اما به میزان کمتری در سمندر ها و سیسیلیان ها هم دیده می گردد.

باید نزدیک آب زندگی نمایند

کلمه دو زیست به این معنی است که آن ها هر دو نوع زندگی را دارند و همین ویژگی این مهره داران را خاص می نماید: آن ها باید در آب تخمگذاری نمایند و برای زنده ماندن به رطوبت احتیاج دارند. به بیان ساده تر، دوزیستان در درخت تکامل بین ماهی های کاملا آبزی و خزندگان و پستانداران کاملا خشکی زی قرار می گیرند و هم تخمگذارند و هم بچه زا.

پوست نفوذپذیری دارند

یکی از دلایلی که دوزیستان مجبورند در نزدیکی آب بمانند این است که پوست نازک و نفوذپذیری نسبت به آب دارند و اگر از آب زیاد دور شوند، خشک شده و می میرند. دوزیستان برای مرطوب نگه داشتن پوستشان دائما مخاط ترشح می نمایند، به همین علت قورباغه ها و سمندر ها موجودات لزجی هستند. لایه میانی پوست آن ها هم شامل غددی است که مواد شیمیایی سمی فراوری می نماید تا شکارچیان را دور کند. در بیشتر گونه ها، این مواد سمی به ندرت قابل توجه هستند، اما بعضی قورباغه ها هم به قدری سمی هستند که می توانند یک انسان بالغ را بکشند.

از نسل ماهی های گوشتی بالگان هستند

در دوران دونین، حدود 400 میلیون سال پیش، یک ماهی گوشتی باله شجاع به خشکی مهاجرت کرد، اما نه مثل کارتون ها یک دفعه، بلکه تعداد زیادی از آن ها در موارد متعدد این کار را کردند، اما تنها یکی از آن ها نسلی به وجود آورد که هنوز زنده هستند. آن ها با چهار دست و پا و پاهای پنج انگشتی الگوی تکامل مهره داران بعدی شدند.

میلیون ها سال پیش بر زمین حکومت می کردند

به مدت 100 میلیون سال، از اوایل دوره کربُنیفر حدود 350 میلیون سال پیش تا اواخر دوره پرمین تا 250 سال پیش، دوزیستان حیوانات غالب زمین بودند. سپس جای خود را به خانواده های مختلف خزندگان دادند که از جمعیت دوزیستان منزوی تکامل یافتند. از جمله آرکوسورها archosaur که بعدها دایناسورها از آن پدید آمدند و تراپسیدها therapsid که پستانداران را به وجود آوردند.

طعمه خود را درسته قورت می دهند

دوزیستان برخلاف خزندگان و پستانداران توانایی جویدن غذایشان را ندارند و فقط دندان های کامی در قسمت جلویی بخش بالایی فک ها دارند که توانایی جویدن و خرد کردن ندارد و فقط به آن ها اجازه می دهد طعمه را نگه دارند و از فرار آن جلوگیری نمایند. برای جبران این کمبود، بیشتر دوزیستان زبان چسبناک بلندی دارند که می توانند با سرعت نور آن را به سمت طعمه پرتاب نموده و او را شکار نمایند.

شش های بسیار ابتدایی دارند

بیشتر فرآیند تکامل با عملکرد شش ها ارتباط دارد. با این حساب دوزیستان در پایین هرم موجوداتی قرار می گیرند که اکسیژن تنفس می نمایند. بنابراین حجم داخلی شش دوزیستان نسبتا کم است و نمی توانند به میزان شش های خزندگان و پستانداران هوا را پردازش نمایند. خوشبختانه دوزیستان می توانند مقادیر محدودی از اکسیژن را به وسیله رطوبت، پوست نفوذپذیرشان جذب نمایند که به آن ها یاری می نمایند احتیاجهای متابولیک خود را رفع نمایند.

مثل خزندگان خونسرد هستند

معمولا مهره داران پیشرفته خونگرم هستند بنابراین جای تعجب نیست که دوزیستان خونسرد باشند و دمای بدنشان با توجه به دمای محیط اطراف سرد و گرم گردد. این خبر خوبی است چون حیوانات خونگرم محبورند غذای بیشتری بخورند تا دمای داخلی بدنشان را حفظ نمایند، اما از طرفی خبر بدی هم هست چون زیست بوم دوزیستان را بسیار محدود می نماید، چون گرم و سرد شدن هوا می تواند فورا آن ها را از بین ببرد.

در معرض انقراض قرار دارند

دوزیستان با میزان کوچک، پوست نفوذپذیر و وابستگی به آب بیشتر از سایر حیوانات آسیب پذیر هستند و در معرض انقراض قرار دارند. تصور می گردد که نیمی از همه گونه های دوزیستان دنیا به طور مستقیم به وسیله آلودگی، تخریب زیستگاه، گونه های تهاجمی و حتی از بین رفتن لایه اوزون تهدید شوند. شاید بزرگترین تهدید برای قورباغه ها، سمندر ها و سیسیلیان ها بیماری chytrid fungus باشد که با گرمایش دنیای ارتباط دارد و دوزیستان سراسر دنیا را از بین می برد.

منبع: thoughtco

پ