آیا مصرف داروهای کاهش وزن برای بچه ها خوب است؟ - مجله پیکورو

عوارض چاقی در بچه ها چیست؟

چاقی در بچه ها و نوجوانان با داشتن BMI در صدک 85 یا کمتر از صدک 95 تعریف می گردد. به عنوان مثال، اگر BMI یک پسر 10 ساله 21 (صدک 85) باشد، اضافه وزن در نظر گرفته می گردد در حالی که اگر BMI او 23 (صدک 95) باشد، چاق محسوب می گردد. (BMI یک فرد با تقسیم وزن بدن بر حسب کیلوگرم بر مجذور قد بر حسب متر تخمین زده می گردد.)

احتمال بروز مسائل سلامتی در بچه ها چاق بیشتر از بچه های است که وزن مناسبی دارند. جدی ترین عوارض سلامتی اضافه وزن و چاقی عبارت اند از:

• دیابت: دیابت نوع 2 زمانی رخ می دهد که بدن قادر به متابولیسم کامل گلوکز نباشد. دیابت می تواند باعث بیماری چشم، آسیب عصبی و اختلال در عملکرد کلیه گردد. بچه ها و بزرگسالان دارای اضافه وزن بیشتر در معرض ابتلا به دیابت نوع 2 هستند.
• بیماری قلبی: بچه ها چاق به علت کلسترول بالا و فشار خون بالا در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری قلبی هستند. ممکن است غذاهای غنی از چربی و نمک باعث افزایش سطح کلسترول و فشار خون شوند. بیماری قلبی می تواند منجر به حملات قلبی و سکته گردد.
• آسم: التهاب راه های هوایی ریه باعث آسم می گردد. چاقی شایع ترین بیماری همراه (زمانی که دو بیماری همزمان رخ می دهد) با آسم است.
• اختلالات خواب: بچه ها و نوجوانان چاق ممکن است دارای اختلالات خواب مانند خروپف بیش از حد و آپنه خواب باشند. راه های هوایی این بچه ها می تواند به وسیله وزن اضافی در ناحیه گردن مسدود گردد.
• درد مفاصل: بعلاوه اضافه وزن می تواند باعث سفتی مفاصل، درد و محدودیت دامنه حرکتی در کودک گردد. مسائل مفصلی اغلب با کاهش وزن قابل درمان است.

درمان چاقی در بچه ها

متخصصان، چاقی در بچه ها را یک بیماری مزمن با علل پیچیده می دانند. دسترسی محدود به غذاهای مغذی، فعالیت بدنی ناکافی و مراقبت های بهداشتی ناکافی به عنوان عواملی که در این چالش سلامتی نقش دارند، شناسایی شده اند.

درمان اضافه وزن و چاقی برای بچه ها گروه سنی 12 سال و بالاتر، ترکیبی از روش ها از جمله داروهای کاهش وزن، رفتار درمانی و اصلاح شیوه زندگی در نظر گرفته می گردد. هدف این رویکرد ارائه چارچوبی جامع برای مقابله با چاقی در نوجوانان است.

برای موارد چاقی شدید در بچه ها 13 ساله یا بالاتر جراحی کاهش وزن توصیه می گردد. این امر نشان دهنده اهمیت رسیدگی به موارد چاقی شدید و مداخلات مناسب و به موقع برای کسب برترین نتایج است.

به بچه ها شش ساله و بالاتر توصیه می گردد که تحت ارزیابی سالانه شاخص توده بدن (BMI) و مصاحبه های انگیزشی قرار گیرند. این رویکرد پیشگیرانه امکان ارزیابی و مداخله منظم را فراهم نموده و بر اهمیت تشخیص و مداخله زودهنگام تأکید می نماید.

داروهای کاهش وزن برای بچه ها؛ بله یا خیر؟

در سال 2023 که تا قبل از آن مصرف دارو برای کاهش وزن در بچه ها توصیه نمی شد، آموزشگاه اطفال آمریکا (AAP) دستورالعمل های خود را در خصوص درمان چاقی بچه ها تغییر داد تا شامل استفاده از داروهای کاهش وزن برای بچه ها 12 سال یا بیشتر گردد. بعلاوه غربالگری بچه ها 13 سال و بالاتر را برای جراحی چاقی توصیه کرد. این تغییرات اولین تغییراتی بود که طی 15 سال گذشته به درمان 14.4 میلیون کودک و نوجوان آمریکایی مبتلا به چاقی مزمن پرداخت اما آیا مصرف داروهای کاهش وزن برای هر کودکی مناسب است؟ به گفته متخصصان پاسخ این سؤال ساده نیست.

برای بخش قابل توجهی از بچه ها، اصلاحاتی در سبک زندگی می تواند همه چیز را متفاوت تر از قبل کند. داده ها نشان می دهد که تقریباً 75 درصد از برنامه های درمانی فشرده ای که رفتار سالم و سبک زندگی مناسب را ترویج می نمایند، منجر به بهبود معنی دار شاخص BMI در بچه ها می گردد. بااین حال، همچنان بدیهی است که به ویژه با توجه محدود بودن دسترسی و تعهد زمانی که این برنامه ها احتیاج دارند تغییر سبک زندگی به تنهایی راهکاری برای همه موارد نیست.

از طرفی، بعضی از کارشناسان نگران اند که داروهایی مانند Ozempic، Wegovy و Saxenda ممکن است راهکار درمانی مناسبی برای کاهش وزن بچه ها نباشند. این عده بر این باورند که دریافت تأییدیه داروی کاهش وزن برای بچه ها در سنین پایین خیلی زود است. به خصوص با توجه به اینکه مدت زیادی از توصیه AAP برای استفاده از این داروها در بچه ها 12 ساله و بالاتر نگذشته است. به علاوه، اثربخشی و ایمنی طولانی مدت این داروها در بچه ها نامعین است و بعضی نگران تأثیر آن بر رشد کودک هستند زیرا داروهای کاهش وزن ممکن است بر دریافت کالری و انرژی بچه ها تأثیر بگذارد.

با وجود این، کارشناسان دیگر خاطرنشان می نمایند که در بعضی موارد احتیاج واقعی به داروهای کاهش وزن مناسب برای بچه ها وجود دارد به خصوص زمانی که افزایش وزن، سلامت آن ها را به خطر انداخته و به نظر می رسد هیچ چیز دیگری کارساز نیست.

وزن کودک ممکن است در طول زمان به طور پیوسته افزایش یابد و پس از آن به طور ناگهانی با سرعتی که از رشد قد آن ها پیشی می گیرد، شتاب گرفته و باعث می گردد که کودک در نمودار رشد، افزایش شدیدی را در وزن خود تجربه کند. برای این بچه ها، کاهش وزن به یک چالش بسیار سخت تبدیل خواهد شد. داروها گاهی اوقات می توانند پیشرفت مورد احتیاج آن ها را فراهم نموده و به عنوان مؤلفه ای مهم در مدیریت وزن بچه ها عمل نمایند.

البته قبل از هر تصمیمی برای مصرف داروهای کاهش وزن در بچه ها باید نشانه ها، خطرات و مزایای خاص دارو در نظر گرفته گردد. بعلاوه استفاده از این داروها باید در کنار رعایت سبک زندگی و رفتارهای سالم باشد زیرا استفاده صرف از داروهای کاهش وزن به عنوان تنها استراتژی درمانی توصیه نشده است.

خواندنی ها

راهنمای ترکیب تغذیه با شیر خشک در کنار شیر مادر

انواع داروهای کاهش وزن برای درمان چاقی در بچه ها

دوران انتظار یا به تأخیر انداختن درمان برای اینکه ببینیم آیا بچه ها و نوجوانان از چاقی دچار مشکل می شوند یا نه به خاتمه رسیده است زیرا اضافه وزن در این گروه همچنان در حال افزایش است. همان طور که اشاره شد آموزشگاه اطفال آمریکا (AAP) توصیه نموده که می توان از داروهای خاصی برای درمان کاهش وزن در بچه ها 12 سال به بالا (حتی در سنین پایین تر) استفاده کرد اما این داروهای مجاز کدام اند؟

متفورمین (Metformin)

اگرچه متفورمین برای درمان دیابت نوع 2 استفاده می گردد، اما موارد استعمال دیگری از جمله کاهش وزن نیز دارد که البته FDA (سازمان غذا و داروی آمریکا) آن را تأیید ننموده است. طبق نتایج به دست آمده از مطالعه ای در سال 2020، با مصرف این دارو تنها کاهش اندکی در BMI در بزرگسالان مشاهده شد. با این حال، مطالعات روی نوجوانان و بچه ها نتایج متناقضی را در کاهش BMI هنگام مصرف متفورمین نشان داد.

متفورمین با کاهش فراوری گلوکز در کبد که باعث کاهش سطح گلوکز در خون و بعلاوه افزایش حساسیت به انسولین در سلول ها می گردد، روی دیابت اثر می گذارد. عوارض جانبی این دارو شامل حالت تهوع، نفخ، درد شکم و اسهال است که می تواند به خصوص برای بچه ها خردسال بسیار ناراحت نماینده باشد.

اورلیستات (Xenical)

اورلیستات با مهار آنزیمی به نام لیپاز مانع از جذب چربی در روده می گردد. مصرف این دارو در حال حاضر برای بچه ها 12 سال و بالاتر تأیید شده است. اگرچه مطالعات نشان داده که این دارو در کاهش BMI نوجوانان موثر است، اما اثرات نامطلوب این دارو باعث شده که رغبت چندانی برای مصرف آن به منظور درمان کاهش وزن در بچه ها وجود نداشته باشد. عوارض جانبی اورلیستات شامل استئاتوره (وجود چربی زیاد در مدفوع)، بی اختیاری مدفوع و نفخ است.

آگونیست GLP-1 (مخفف داروهای شبه گلوکاگون آگونیست گیرنده پپتید-1)

مصرف داروهای آگونیست GLP-1 در ابتدا برای درمان دیابت نوع 2 تأیید شد. لیراگلوتاید (Victoza)، دولاگلوتاید (Trulicity)، اگزناتید (Bydureon) و سماگلوتاید (Wegovy) بخشی از این دسته از داروها هستند که عمدتاً با کاهش تخلیه معده عمل می نمایند و در نتیجه باعث کاهش گرسنگی در فرد می شوند. این داروها به علت اثرات کاهش اشتها، اخیراً در افراد بدون دیابت که دارای اضافه وزن یا چاقی بوده اند یا در پی کاهش وزن هستند محبوبیت زیادی پیدا نموده است.

به تازگی FDA مصرف لیراگلوتاید را برای درمان چاقی در بچه ها 12 سال یا بالاتر تأیید نموده است. Exenatide نیز در حال حاضر برای بچه ها 10 تا 17 ساله مبتلا به دیابت نوع 2 تأیید شده است. این دسته از داروها عوارض جانبی نظیر حالت تهوع و استفراغ دارند. بعلاوه خطر ابتلا به سرطان مدولاری تیروئید در بیماران با سابقه خانوادگی این بیماری وجود دارد.

فن ترمین (Phentermine)

فن ترمین با مهار بازجذب نوراپی نفرین، سروتونین و دوپامین اثر می نماید. بنابراین اشتها را در بیماران چاق کاهش می دهد. عوارض جانبی این دارو شامل افزایش فشار خون، سرگیجه، سردرد، لرزش، خشکی دهان و معده درد است. این دارو به علت این اثرات، درمانی کوتاه مدت (3 ماه) برای بیماران نوجوان 16 سال یا بالاتر است و اگر بعد از 3 ماه کاهش وزن حاصل نشد باید گزینه دیگری برای کاهش وزن در نظر گرفت.

خواندنی ها

برترین غذاها برای وزن گیری نوزاد

توپیرامات (Topiramate)

توپیرامات در ابتدا به عنوان یک داروی ضد تشنج و برای میگرن استفاده می شد اما بعلاوه و به ویژه هنگامی که با فن ترمین (Qsymia) ترکیب گردد اثر سرکوب نمایندگی اشتها دارد. مهم ترین اثر نامطلوب توپیرامات، تأثیر بر مغز و کند شدن درک شناختی افراد است که می تواند در مدرسه و فعالیت های روزمره زندگی بچه ها تداخل ایجاد کند. بعلاوه با ایجاد نقایص مادرزادی همراه است و هرگز نباید بدون مشورت با پزشک مصرف گردد به خصوص اگر فرد وارد سن باروری شده باشد.

لیسدگزامفتامین (Vyvanse)

لیسدگزامفتامین مکانیسمی مشابه فن ترمین دارد اما محرکی است که در ADHD برای بیماران 6 سال و بالاتر استفاده می گردد. بعلاوه این دارو برای درمان اختلال پرخوری در بیماران 18 سال به بالا نیز تجویز می گردد و می توان از آن بدون نسخه برای چاقی در بچه ها استفاده کرد. بااین حال، هیچ تحقیق یا داده علمی معتبری وجود ندارد که نشان دهد چاقی بچه ها با مصرف این دارو به شکلی ایمن یا اثربخش درمان می گردد.

نکاتی برای پیشگیری و درمان چاقی در بچه ها

• هدف وزنی مناسب را پیدا کنید. بسیاری از بچه ها و خردسالان احتیاجی به کاهش وزن ندارند. از آنجایی که این بچه ها هنوز در حال رشد هستند، ممکن است احتیاج باشد که وزن آن ها حفظ گردد یا حتی کمی افزایش یابد. بچه ها بزرگتر ممکن است احتیاج داشته باشند که وزن خود را به مقدار 200 تا 900 گرم در هفته کم نمایند. پزشک متخصص در این زمینه راهنمای خوبی برای والدین خواهد بود.
• به رژیم های غذایی برای بچه ها نه بگویید. شاید اولین اقدام والدین برای کاهش وزن کودک معین رژیم غذایی برای او باشد اما به جز مواردی که متخصص اطفال آن را توصیه نموده باشد، از این نوع برنامه های کاهش کالری برای بچه ها خودداری کنید زیرا ممکن است مواد مغذی و کالری مورد احتیاج برای رشد را دریافت ننمایند. به علاوه، بسیاری از رژیم های غذایی ممکن است به فرزند شما بیاموزند که بعضی از مواد غذایی بد یا غیرمجاز هستند که می تواند نحوه نگاه او به غذا را در آینده تغییر دهد.
• از همه اعضای خانواده یاری بخواهید. به جای اینکه فرزندتان را از دیگران جدا کنید، با همه اعضای خانواده در خصوص اینکه چگونه تغییرات سالمی برای همه از جمله خودتان ایجاد گردد، صحبت کنید. بچه ها عادت های خود را از والدین یاد می گیرند. بنابراین ارائه الگوهای مناسب به آن ها لازم است. نتایج بعضی مطالعات نشان داده که احتمال کاهش وزن بچه ها زمانی که والدین آن ها نیز لاغر شده اند، بسیار بیشتر است.

از اقدامات کوچک آغاز کنید. سعی نکنید یکباره رژیم غذایی خانواده خود را اصلاح کنید. در عوض، سعی کنید در یک بازه زمانی معین چندین تغییر جزئی ایجاد کنید زیرا تغییرات کوچک و قابل کنترل بیشتر برای تمام عمر باقی می مانند.

هر هفته با یک یا دو مورد از این عادت ها آغاز کنید:

• نوشیدنی های شیرین شده با قند مانند آبمیوه و نوشابه را با آب یا شیر کم چرب یا بدون چربی جایگزین کنید.

• مطمئن شوید که کودک صبحانه سالمی می خورد. یک وعده صبحانه با غلات کامل و پروتئین مانند یک تکه نان تست گندم کامل با کره بادام زمینی به او یاری می نماید که احساس سیری کند تا بعداً و در طول روز پرخوری نکند.
• غلات تصفیه شده مانند نان سفید و برنج سفید را با غلات کامل مانند نان گندم کامل و برنج قهوه ای جایگزین کنید. خوراکی های جدیدی مانند دانه کینوآ یا بلغور نیم پز گندم را نیز امتحان کنید.
• سعی کنید بیش از یک بار در هفته در رستوران ها یا فست فودها غذا نخورید.
• میوه، سبزیجات و سایر تنقلات سالم و چیپس، کلوچه و آب نبات کمتر خریداری کنید. اگر این غذاهای پرکالری وجود نداشته باشد، بچه ها شما نمی توانند آن ها را بخورند. البته نباید هیچ خوراکی را در خانه ممنوع اعلام کنید. به بچه ها خود یاری کنید یاد بگیرند که بیشتر خوراکی ها را در حد اعتدال مصرف نمایند.
• مراقب مقدار غذای مصرفی کودک باشید. بشقاب ها و لیوان های بزرگ، غذا خوردن زیاد را برای کودک مجذوب کننده تر می نماید. بنابراین بهتر است ظروف غذاخوری کوچکتری داشته باشید.

• همه در کنار هم غذا بخورید. وقتی به عنوان یک خانواده (و نه جلوی تلویزیون) برای غذا خوردن دور هم جمع شوید، عادت های سالم تری را در خانه ترویج خواهید کرد. نتایج بعضی مطالعات نشان داده که بچه های که در کنار خانواده سه وعده غذایی یا بیشتر در هفته مصرف می نمایند، 20 درصد کمتر از دیگرام به خوردن غذاهای ناسالم علاقه نشان می دهند و 12 درصد کمتر محتمل است که اضافه وزن داشته باشند.

در ابتدای هر هفته، چند صبحانه، ناهار یا شام خانوادگی را برنامه ریزی کنید. اگر برایتان مقدور است، همه اعضای خانواده را در برنامه ریزی و پختن وعده های غذایی مشارکت دهید.

• بچه ها را به مصرف میوه ها و سبزیجات تشویق کنید. این محصولات معمولاً کم کالری و سرشار از مواد مغذی اند. بچه ها روزانه به مقدار 1 تا 3 فنجان سبزیجات و 1 تا 2 فنجان میوه احتیاج دارند.

• کودک را به ورزش کردن تشویق کنید. کارشناسان می گویند بچه ها هر روز به 60 دقیقه فعالیت بدنی احتیاج دارند. اگر فرزندتان ورزش خاصی انجام نمی دهد، می توانید برای رسیدن به این هدف این اقدامات را انجام دهید:

• • • ورزش را به یک گردش خانوادگی تبدیل کنید. با هم به پیاده روی، طبیعت گردی یا دوچرخه سواری بروید.
    • به فرزندتان یاری کنید تا فعالیت ورزشی مورد علاقه خود را پیدا کند. این ورزش ممکن است فوتبال، شنا، ژیمناستیک یا صرفاً دویدن در زمین بازی باشد.
    • کودک را تشویق کنید که به جای وقت گذراندن در مقابل تلویزیون یا رایانه، برای بازی به بیرون از خانه یا حیاط برود.

کلام آخر

مصرف داروهای کاهش وزن تاحدودی برای بچه ها خوب است. اگرچه این داروها می توانند به درمان چاقی در بچه ها یاری نمایند، اما اصلاح شیوه زندگی باید همواره در خط مقدم درمان باشد. ورزش، رژیم غذایی سالم و پرهیز از مصرف غذاهای فرآوری شده می تواند تأثیر زیادی در کاهش وزن بچه ها داشته باشد. بعلاوه ایجاد عادات سالم در دوران طفولیت می تواند به بچه ها یاری کند تا در بزرگسالی وزن مناسب خود را حفظ نمایند که منجر به زندگی طولانی، سالم و پیروز برای آن ها خواهد شد.

منابع: parents , nbcnews , loudounpeds