به مناسبت بازنشستگی ژ-3 در 50 سالگی - مجله پیکورو

اما بالاخره قرار است تابوی خروج این سلاح از نیرو های ارتش شکسته شود چراکه امیر کیومرث حیدری فرمانده نیروی زمینی ارتش در روز های اخیر اعلام کرده که به دنبال خروج ژ-3 از خدمت و استفاده از سلاحی بومی و جدید که ساخت وزارت دفاع محسوب می شود، است. به همین بهانه و در پرونده امروز زندگی سلام، درباره این اسلحه و ویژگی هایش به همراه معروف ترین اسلحه های سازمانی جهان، مطالب جالبی را خواهید خواند.

ژ-3 از کجا آمد؟

رد پای اسپانیا، آلمان و حتی بلژیک در ساخته شدن این اسلحه دیده می شود که 50 سال پیش به ایران وارد شد

اگر بخواهیم به ریشه اسلحه ژ-3 بپردازیم باید به روز های پایانی جنگ جهانی دوم برگردیم؛ جایی که بسیاری از دانشمندان و متخصصان علمی و صنعتی آلمان به دنبال فرار از شرایط شان در آن روز ها بودند. مهندسان شرکت ماوزر آلمان در آن روز ها به دنبال طرحی برای توسعه یک سلاح تهاجمی جدید بودند و برخی از طراحان اسلحه آلمانی پیروز شدند به اسپانیا بروند و در سایه حکومت ژنرال فرانکو از تعقیب متفقین در امان باشند.

این مهندسان آلمانی در اسپانیا و در سال 1949 میلادی، شرکت CETME را برای دولت اسپانیا به راه انداختند و توسعه سلاحی جدید برای ارتش آن کشور آغاز شد. در آن موقع با تشکیل پیمان ناتو و معین شدن مرزبندی های جدید سیاسی و نظامی بین واشنگتن و مسکو، آلمان غربی هم که از خرابه های جنگ جهانی دوم در حال سر بلند کردن و در عین حال به دنبال راه اندازی مجدد تشکیلات نظامی خود بود به پیمان ناتو پیوست و در نهایت به دنبال جنگ افزار رفت.

در این بین، آمریکایی ها به دنبال M14 رفتند، بلژیکی ها با FAL و آلمانی ها هم در نهایت به ژ-3 رسیدند؛ بنابراین ریشه ژ-3 در حقیقت همان سلاح ساخته شده توسط مهندسان آلمانی در اسپانیا بود. در خور ذکر است که این سلاح در کنار FAL بلژیکی، پیروز ترین سلاح های انفرادی جهان غرب در طول جنگ سرد خصوصا از نظر بازار صادرات بوده و تقریبا بیشتر متحدان آمریکا و جهان غرب به نوعی با یکی از این دو سلاح مجهز شدند.

عمر ژ-3 در ایران بیش از 5 دهه است

چند دهه قبل سه کشور ایران، ترکیه و پاکستان به دنبال بحث استاندارد سازی آموزش های نظامی و تجهیزات هر سه اسلحه ژ-3 را برای خدمت به عنوان اسلحه سازمانی در ارتش های خود قبول کرده اند و البته هر سه کشور تولید تحت لیسانس آن را نیز آلمان دریافت کردند. حالا بیش از 5 دهه است که این اسلحه انفرادی، مهم ترین سلاح سازمانی ارتش ایران محسوب می شود که البته در آستانه بازنشستگی قرار گرفته است.

ویژگی های کمتر شنیده شده ژ-3

تفنگ ژ-3 سلاحی ارتقا یافته و پرطرفدار در جهانست که به دلیل قدرت فوق العاده بالا وبه ویژه دقت مناسب در فاصله بین 200 تا 400 متری در سال های گذشته برای خود نام و آوازه ای ترسناک دست و پا کرده بود. گلوله های این اسلحه در زمان برخورد با بدن قربانی بعد از طی جهت معینی به شکلی منهدم می شود و اثر تخریبی مرگباری را به جا می گذارد. اما وزن به نسبت بالای ژ-3، لگد زیاد و تقریبا غیر قابل کنترل بودن آن در حالت شلیک رگبار به نوعی از نقاط منفی آن به حساب می آید.

نواخت 600 تیر در دقیقه

ژ-3 سلاحی است که قادر به شلیک تک تیر و رگبار در تمامی شرایط های تیراندازی است. این سلاح با فشار مستقیم گاز باروت مسلح شده و مهمات این اسلحه انفرادی به وسیله یک خشاب 20 تیری یا به صورت دستی سلاح را تغذیه می کند. همچنین برای تداوم عملیاتی بیشتر روی این سلاح خشاب حلزونی شکل با ظرفیت 120 تیر نیز نصب می شود. دوربین معمولی یا دوربین دید درشب می تواند بدون آن که نیاز به تغییر و اصلاحی در تفنگ باشد در این اسلحه به کار گرفته شود.

این سلاح در دو مدل قنداق ثابت و کشویی موجود است و قابلیت پرتاب نارنجک تفنگی را دارد. نواخت تیر این سلاح 500 تا 600 گلوله در دقیقه است و برد موثر این سلاح تا یک کیلومتر و برد نهایی آن 3750 متر است. وزن این سلاح بدون خشاب چهارکیلو و 300 گرم و طول آن 1020 میلی متر است.

آشنایی با جانشین احتمالی ژ-3

طبق پیش بینی ها اسلحه فجر 224 از تولیدات وزارت دفاع را می توان به عنوان گزینه اصلی نزاجا به عنوان اسلحه سازمانی ارتش اعلام کرد. در این بین از اسلحه مصاف هم نام برده می شود با این حال معینات اعلام شده فجر 224 ایرانی شباهت بسیار نزدیک به ام 4 دارد. این سلاح ساخت داخل می تواند از خشاب های 20 و 30 تیری استفاده کند. سرعت دهانه گلوله های این سلاح نیز 884 متر بر ثانیه است. وزن این سلاح بدون خشاب سه کیلو و 200 گرم است که این عدد برای کلاشینکف روسی سه کیلو و 470 گرم و برای ژ-3 آلمانی بیش از چهار کیلوست.

این کاهش وزن قابل توجه، یکی از مهم ترین نکته ها در طراحی و ساخت این اسلحه است. سازوکار عملکرد آن به مانند ام 4 بر اساس گاز مستقیم باروت با قفل چرخشی است. این سلاح همچنین ریل مخصوص انواع دوربین، هدف گیر لیزری، چراغ قوه و دیگر ملزومات مورد نیاز را دارد. قنداق این سلاح نیز از نوع متحرک بوده و با توجه به نیاز ماموریتی و جثه تیرانداز می توان اندازه آن را تغییر داد. روی فجر 224 ایرانی دو شیوه هدف گیری دیده می شود که نسبت به مدل نصب شده روی

ام 4 آمریکایی پیشرفته تر است.

از اسلحه سازمانی بی مصرف آلمانی تا نامتعادل فرانسوی!

معروف ترین سلا ح های سازمانی ارتش های جهان مربوط به کدام کشورهاست و چه ویژگی هایی دارد؟

همه ارتش های جهان از تجهیزات سازمان دهی شده ای برای آمادگی و به کار بردن در جنگ ها استفاده می کنند. تجهیزات انفرادی مورد استفاده در نیرو های زمینی نیز همیشه مورد توجه بوده و استاندارد هایی برای آن ها در نظر گرفته می شود. منظور از سلاح های تهاجمی سلاح های کالیبر متوسطی هستند که به طور گسترده در بین نیرو ها استفاده می شوند. در این مطلب با سلاح های سازمانی تعدادی از ارتش های جهان آشنا می شویم.

HK G36؛ بی مصرف و ناامیدکننده، اما کاربردی!

کشور:

آلمان

ارتش آلمان تا سال 1997 از سلاح ژ-3 به عنوان سلاح سازمانی استفاده می کرد تا این که شرکت آلمانی هکلر و کخ سلاح تهاجمی ژ 36 را ساخت و بدین ترتیب تفنگ جدید جایگزین ژ-3 شد. خشاب اصلی ژ36 یک خشاب 30 فشنگی است. محل قرارگیری خشاب به عنوان یک بخش جداگانه ساخته شده به همین دلیل این سلاح را به راحتی می توان برای پذیرش خشاب های دیگر آماده کرد.

در سال 2012 در جنگ افغانستان گزارش شد ژ36 پس از شلیک چندصد گلوله، دقتش را به شدت از دست می دهد. تا جایی که اصابت گلوله به هدفی در فاصله 100 متر را مشکل، اصابت در فاصله 200 متر نااُمید کننده و در 300 متر غیرممکن خواندند. در سال 2015 وزیر دفاع آلمان خانم فن در لین، ژ 36 را تفنگ بی مصرف نامید و اعلام کرد، این تفنگ به خاطر اشکالاتش، از ارتش آلمان بازنشسته می شود، اما وزارت دفاع آلمان، مدرک فنی محکمی برای ارائه به دادگاه نداشت؛ بنابراین دادگاه آلمان رای را به سود هکلر و کخ اعلام کرد و این تفنگ در ارتش آلمان حفظ شد.

HK33؛ بهبودیافته ژ 3

کشور:

ترکیه

سلاح سازمانی نیروی زمینی ترکیه برای چهار دهه سلاح ژ 3 بود که در این کشور تولید می شد، ولی در ادامه ارتش این کشور، دست به تولید سلاح اچ کا 33 زد که به نوعی نسخه بهبودیافته همان سلاح ژ 3 است. این سلاح 30 فشنگی بوده و سرعت آتش بیشتری هم نسبت به سلاح ژ 3 دارد. این نسخه دارای شباهت های زیادی در مکانیزم و ظاهر نسبت به ژ 3 است، اما علاوه بر تفاوت در کالیبر، سرعت آتش آن به 700 تا 750 گلوله بر دقیقه می رسد و سرعت دهانه نیز 950 متر بر ثانیه است. از خشاب 30 فشنگی در آن استفاده می شود و به علت پوکه کوتاه تر کمتر گیر کرده و اطمینان بیشتری می توان به آن داشت. ترکیه در سال های اخیر طرح هایی برای جایگزینی این سلاح ها با سلاح بومی ام پی تی 76 داشته که هنوز عملی نشده است.

AK-74M؛ همچنان محصولات کلاشینکف

کشور:

روسیه

سلاحی که در ارتش روسیه به عنوان سلاح سازمانی استفاده می شود آکا-74 ام نام دارد که از محصولات شرکت کلاشینکف است. این تفنگ تهاجمی در سال 1991 به عنوان سلاح سازمانی روسیه شناخته شد. برد موثر این سلاح 800 متر و حداکثر برد آن به 3150 متر می رسد. البته منظور از برد موثر 800 متر با نصب دوربین روی سلاح است وگرنه برد موثر با چشم غیرمسلح درنهایت 400 متر است یعنی شعاع دیدی که می توان با چشم مشاهده کرد. نسبت به نسخه های قبلی از توان بالاتری برای نصب سامانه های دید در شب بوده و انواع مختلفی از نارنجک ها را می توان به وسیله آن پرتاب کرد.

QBZ-95؛ سبک و با ارگونومی مناسب

کشور:

چین

این تفنگ تهاجمی از سال 1996 وارد خط تولید شد و از آن موقع برای نیرو های خط مقدم و از آن به بعد به عنوان سلاح رسمی ارتش چین به کار گرفته شد. وزن این اسلحه 3.2 کیلوگرم و طول آن 745 میلی متر است که طول لوله آن به تنهایی 463 میلی متر است. سرعت شلیک از دهانه آن 930 متر بر ثانیه است و دارای برد موثر 400 متر است که با دوربین به 600 متر ارتقا پیدا می کند. در بالای سلاح دارای دستگیره حمل شبیه دستگیره حمل ام 16 است و دو قسمت نشانه گیری دارد. از امتیازات این سلاح ارگونومی مناسبش در نسخه های جدید آن است.

فاماس اف 1؛ کم لگد، اما نامتعادل!

کشور:

فرانسه

در اوایل دهه 70 سلاحی به نام فاماس تولید می شد که بعد ها در سال 1978 محصولی از آن با عنوان فاماس اف 1 رسما به طور گسترده وارد ارتش فرانسه شد. دراین نوع سلاح با قرار دریافت خشاب و گلنگدن پشت سر ماشه بدون نیاز به کوتاه کردن لوله، طول سلاح کاهش می یابد و همچنین لگد سلاح کمتر و بهتر کنترل می شود. حتی با یک دست هم می توان آن را شلیک کرد، اما مسائل خودش را هم دارد از جمله این که تعویض خشابش در مقایسه با سلاح های هم رده سخت تر است و قرار دریافت بخش زیادی از تجهیزاتش در انتهای سلاح کمی تعادل دریافت آن را سخت می کند. وزن این سلاح 3.8 کیلوگرم است و برد موثر آن 450 متر تخمین زده می شود.

منابع: جنگاوران، عصرایران، مشرق نیوز، تسنیم

منبع: برترین ها